Trong những năm qua, cùng với mục tiêu giảm nghèo đa chiều và nâng cao chất lượng cuộc sống người dân, tỉnh Lào Cai xác định cấp điện nông thôn, miền núi, biên giới là một trong ba nhóm hạ tầng ưu tiên hàng đầu, bên cạnh giao thông và nước sạch. Đây không chỉ là tiêu chí quan trọng trong xây dựng nông thôn mới, mà còn là “đòn bẩy” để phát triển sản xuất, dịch vụ và hoàn thiện an sinh xã hội.

Hạ tầng điện nông thôn chuyển biến mạnh mẽ

Theo báo cáo của tỉnh, đến năm 2024, 100% số xã đã có điện lưới quốc gia, với 2.675/2.693 thôn, bản được cấp điện; 98,28% hộ dân được sử dụng điện. Đây là nỗ lực lớn trong bối cảnh địa hình bị chia cắt, dân cư sống rải rác, nhiều thôn bản nằm sâu trong vùng rừng đặc dụng, rừng phòng hộ – nơi suất đầu tư rất cao.

Hệ thống điện được đầu tư đồng bộ đã góp phần thay đổi rõ rệt bộ mặt nông thôn, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, tăng thu nhập của người dân và tạo điều kiện cho doanh nghiệp đầu tư vào vùng sâu, vùng xa.

Tuy nhiên, ở các khu vực biên giới, một số thôn bản xa lưới và các cụm dân cư tách biệt, việc cấp điện vẫn chưa ổn định; nhiều đường dây, trạm biến áp đã xuống cấp, tổn thất điện năng còn cao, chưa đáp ứng nhu cầu sản xuất, dịch vụ và sinh hoạt ngày càng tăng.

Mục tiêu 2030: Mọi thôn bản đều sáng điện

Kỳ vọng đến năm 2030, tỉnh đặt mục tiêu rất rõ ràng: Phấn đấu 100% thôn, bản được cấp điện lưới quốc gia, điện ổn định, an toàn; 99,6% số hộ dân được sử dụng điện đạt chuẩn; tập trung đầu tư các xã nghèo, xã biên giới và các vùng lõi nghèo để mọi hộ dân đều có điện phục vụ sinh hoạt và sản xuất.

Để đạt mục tiêu này, tỉnh sẽ ưu tiên bố trí nguồn lực từ ngân sách, kết hợp vốn trung ương, vốn ODA và huy động doanh nghiệp đầu tư. Hệ thống điện nông thôn sẽ được nâng cấp, cải tạo đồng bộ, đảm bảo chất lượng điện năng, giảm tổn thất và nâng cao khả năng cung cấp.

Trọng tâm đầu tư vào vùng lõi nghèo và biên giới. Theo kế hoạch, tỉnh sẽ huy động các sở, ngành và địa phương tập trung hỗ trợ 23 xã đang có tỷ lệ nghèo cao. Cùng với nâng cấp đường giao thông và nước sạch, cấp điện được xác định là nhiệm vụ “xương sống” để kích hoạt phát triển kinh tế địa phương.

Các nhiệm vụ trọng tâm gồm: Xây dựng, cải tạo lưới điện trung – hạ thế đến các thôn chưa có điện, thôn xa lưới; lắp đặt mới các trạm biến áp tại các vùng dân cư tách biệt; bổ sung các nguồn điện tái tạo nhỏ lẻ phù hợp với điều kiện địa phương, nơi không thể kéo lưới; ưu tiên đầu tư điện cho các mô hình phát triển sinh kế: sản xuất nông – lâm đặc sản, du lịch cộng đồng, dịch vụ biên mậu.

Điện sáng – điều kiện để thoát nghèo bền vững

Điện lưới quốc gia không chỉ phục vụ nhu cầu sinh hoạt mà còn mở ra cơ hội phát triển kinh tế: từ chế biến nông sản, bảo quản thực phẩm, vận hành máy móc nông nghiệp đến mở rộng dịch vụ, thương mại và du lịch cộng đồng.

Ở nhiều xã vùng cao, điện lưới về đã giúp người dân tiếp cận thông tin, học tập online, thực hiện thủ tục công dân số, tạo môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp đầu tư sản xuất, từ đó tạo việc làm và tăng thu nhập.

Điện cũng giúp các trạm y tế vận hành trang thiết bị y tế hiện đại, đảm bảo tiêm chủng, chiếu sáng an toàn cho việc khám chữa bệnh; các trường học có điều kiện triển khai chuyển đổi số, dạy học bằng thiết bị công nghệ.

Quyết tâm chính trị mạnh mẽ

Lào Cai đã xác định cấp điện nông thôn là một trong những tiêu chí quan trọng nhất để nâng cao chỉ số phát triển con người (HDI) và nâng cao chỉ số hạnh phúc của người dân. Do đó, tỉnh đặt mục tiêu ưu tiên vốn đầu tư, lồng ghép với các chương trình giảm nghèo, chương trình mục tiêu quốc gia và đề án phát triển vùng khó khăn.

Với quyết tâm của cả hệ thống chính trị và sự đồng lòng của người dân, tỉnh kỳ vọng đến năm 2030, mọi thôn, bản sẽ rực sáng ánh điện, tạo nền tảng mạnh mẽ cho phát triển kinh tế – xã hội, đảm bảo an sinh và nâng cao chất lượng sống cho Nhân dân.

Hoàng Thị Hà Vy